De journalist als informatiegids

“Het vertellen van verhalen maakt plaats voor het organiseren van bijeenkomsten.” Dat zei nieuwe mediaspecialist Dick Rijken dinsdagavond tijdens een debat over radiojournalistiek in de 21-ste eeuw, georganiseerd door het Radiolab van het Walter Maas Huis. Toekomstige journalisten maken nauwelijks nog verhalen , maar zijn gidsen die wijzen op kwalitatief hoogwaardige informatie en die ontmoetingsplaatsen op internet onderhouden waar mensen zélf kunnen publiceren.
Door Thomas Giger

Een interessante visie die op de avond naar voren kwam, is dat broadcasting en narrowcasting elkaar kunnen aanvullen. Maak een programma in twee versies: een korte versie voor een breed publiek en een lange voor een smalle groep die ook in details geïnteresseerd is. Vooral de lange versie zou permanent via internet opvraagbaar moeten zijn. Wie een kort nieuwsitem maakt, kan luisteraars na afloop verwijzen naar de uitgebreide versie die on demand beluisterbaar is op de website van het programma. Zo bedien je een algemeen én een specifiek publiek.

Long tail

Nieuwe mediakenner Dick Rijken stelde dat omroepen zich van oudsher richten op het korte termijn-succes bij de massa (vandáág goede kijk- en luistercijfers halen en daarmee in één keer pieken). Na de korte piek komt een snelle daling (de waan van de dag is voorbij) en een lange uitloop. De site van het programma trekt af en toe nieuwe bezoekers die het programma on demand consumeren of achtergronden over het onderwerp lezen.

Deze lange uitloop noemt Rijken de long tail die ná de piek (massale consumptie) komt. Hij pleit ervoor dat juist publieke omroepen aandacht geven aan die lange termijn-consument. Interessant omdat vooral commerciële omroepen snel willen scoren bij de massa (de wens van adverteerders) en dus lange termijn-bereik via narrowcasting laten liggen. Terwijl dat óók belangrijk kan zijn, als je de dagelijkse bezoekers over een paar jaar bij elkaar optelt.

User generated

Martijn de Waal van groepsweblog De Nieuwe Reporter hield daarna een boeiend verhaal over user-generated media. Inhoud die niet door journalisten, maar door gebruikers zélf is gemaakt (populair gezegd: burgerjournalistiek). De exponentiële groei van webloggen is daar een voorbeeld van, evenals het hieruit voortgekomen podcasten. De Waal noemde drie soorten media die door gebruikers worden gemaakt in volgorde van afnemende inbreng: create, remix en folksonomy.

1. Create (zelf content maken)

Deelnemers maken zelf artikelen of audiovisuele reportages, die ze met anderen delen. Een aardig voorbeeld hiervan is You Tube (jouw beeldbuis), een site waar iedereen zijn of haar eigen video’s kunnen uploaden. De kwaliteit is natuurlijk even divers als de mensen die de filmpjes hebben gemaakt. Hier is een rol weggelegd voor journalisten, namelijk die van intermediair: een schakel tussen makers en gebruikers. Daarmee is de functie van eindredactie en kwaliteitsbewaking in handen van professionals.

Een toepassing die zich richt op geschreven journalistiek is de internetkrant My Missourian, een initiatief van het Amerikaanse dagblad Columbian Missourian. Op dit online platform kunnen inwoners hun eigen nieuws publiceren. Het leuke is de wisselwerking tussen media, want de meest interessante webverhalen komen in de papieren editie. Burgers zien schrijven voor een krant echter nog als een drempel. Daarom laat de Columbian Missourian heb begeleiden door studenten journalistiek.

2. Remix (bestaande content veranderen)

Steeds meer organisaties stellen hun producties onder bepaalde voorwaarden gratis beschikbaar voor gebruik (en nieuwe bewerking) door anderen. Een mooi voorbeeld is het Creative Archive van de Britse publieke omroep. Onder de noemer ‘Find it, Rip it, Mix it, Share it’ kun je van BBC-materiaal je een eigen compositie maken. Zo zou je diverse documentaires kunnen downloaden en gebruiken als basis voor een eigen docu. Martijn de Waal ziet hier interessante mogelijkheden voor het onderwijs, bijvoorbeeld lesvideo’s.

3. Folksonomy (aangeboden content personaliseren)

Deze term is afgeleid van folk (dus mensen) en taxonomy (ofwel classificatie), zoals toegepast bij het innovatieve webstation Last FM. Hier kun je op basis van je favoriete artiesten gratis je eigen Sky Radio samenstellen. Alleen dan (nog) zonder reclame. Na registratie maak je een gebruikersprofiel aan en wordt automatisch bijgehouden wat je favoriete nummers zijn. Maar da’s niet alles.

Op basis van je voorkeuren wordt een lijst getoond met ‘neighbours’, mensen met nagenoeg dezelfde muzieksmaak als jij. Deze minicommunity heeft óók weer een eigen webstation, dat heel toepasselijk ‘neighbour radio’ heet. Met de luistercijfers van een lokale omroep – maar dan wereldwijd. Tijdens het luisteren kun je songs classificeren met ‘tags’ (beschrijvende trefwoorden). De meest populaire etiketten (bijvoorbeeld muzieksoorten of artiesten waar de meeste bezoekers naar luisteren) staan in een ‘cloud’ bij elkaar.

Gratis gepersonaliseerde content is commercieel interessant, want tijdens het luisteren ben je met één klik op de site van de gedraaide artiest of webwinkel, waar je het album kunt bestellen. Die gebruikersprofielen zijn er ook niet zomaar, want de database kan doorverkocht worden en gebruikt voor direct marketing. Wat is er interessanter dan nauwkeurig omschreven doelgroepen waar je bijna álles van weet? Hun smaak, interesse én persoonlijke gegevens. Dat is goud waard.

Publieke Omroep

De Publieke Omroep kan op het gebied van communities een niet-commercieel tegenwicht bieden, was één van de gedachten tijdens de bijeenkomst. Ook op het gebied van software. Commerciële sites beschermen namelijk angstvallig de techniek die zij gebruiken. Daarom is er behoefte aan open source-applicaties die verbonden zijn met een toonaangevend merk. Mensen sluiten zich namelijk graag aan bij een sterk merk dat staat voor kwaliteit.

Future News Networks

Willemiek Kluijfhout en Jan van den Berg gaven een demonstratie van hun multimediaal radioproject Future News Networks, dat mede gefinancierd is door het Stimuleringfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties, Stifo. Het gaat om een serie interactieve documentaires over mogelijke rampen in Nederland, waarbij de radioprogramma’s verbonden zijn met een website. Luisteraars kunnen hier terecht voor achtergrondinformatie, reageren op het programma en zelfs mede de inhoud bepalen.

Club van 100

Bram van Splunteren van de RVU vertelde over een iets langer bestaand initiatief, waarbij internet echt een visvijver is voor radio en tv. Club van 100 is een idealistische marktplaats waar gelijkgestemde aanbieders elkaar kunnen vinden. Mensen kunnen zich registreren en een gebruikersprofiel aanmaken, waarin ze omschrijven wat ze leuk vinden of voor anderen kunnen betekenen. Deelnemers kunnen webloggen en chatten, maar elkaar ook een vraag of probleem voorleggen.

Het leuke is dat mensen elkaar helpen én dat programmamakers inspiratie opdoen. Ze volgen alles en destilleren daar verhalen uit. Bijvoorbeeld een portret van een kleurrijke deelnemer of een reportage over iets dat deelnemers samen hebben opgezet. De radio- en tv-programma’s zijn dus afgeleid van de wébsite, in plaats van andersom. In de toekomst kunnen bezoekers ook videomateriaal plaatsen, waarmee we uitkomen bij de eerder besproken burgerjournalistiek.

Club van 100 is een facilitair platform voor user-generated content, maar gaat wat die inhoud zélf betreft uit van eigen verantwoordelijkheid en zelfregulering. Je moet dus zelf controleren of iemand die geld inzamelt voor een weeshuis in een ver oord ook écht betrouwbaar is. De makers volgen de inhoud natuurlijk wél en promoten ook goede voorbeelden op de site en in de programma’s. Zo ontstaat een samenvoeging van professionele- en burgerjournalistiek.

En jij?

Wat vind jij van dit soort initiatieven? Is dit een hype, of de toekomst van programmamaken?
________________________________________________________________

Lees ook:Nieuwe site 3Voor12 sluit aan bij web-communities
Lees ook:Blogwebsite van Radio 6 staat online
Lees ook:Je eigen BBC-radiostation
Lees ook:VRT: Het radiogeluid van de toekomst is digitaal!
Lees ook:Van vijf naar drie radiozenders: een goed idee of niet?