Recensie: ‘Zestig Strepen’ van Frits Spits

Hele generaties zijn opgegroeid met radio-dj Frits Spits en zijn bekende programma 'De Avondspits'. Inmiddels zit Spits ruim 35 jaar in het vak en heeft hij begin 2008 de 60e streep achter zijn leeftijd mogen zetten. Tijd voor een boek waarin de dj schrijft over zijn leven, met de muziek als kapstok voor zijn verhaal.

Door: Jorn Agterberg

Geschiedenis

Frits Spits werd op 19 februari 1948 in Eindhoven geboren als Frits Ritmeester. Aan de Universiteit Utrecht behaalde hij zijn doctoraal Nederlands met een doctoraalscriptie waarin hij aantoonde dat Nederlandstalige hits een bepaald tekstpatroon hadden.

Spits was al diskjockey tijdens zijn studententijd en heeft daarna drie jaar Nederlands gegeven op school. Felix Meurders ontdekte Spits en gaf hem in 1973 een proefuurtje op radio bij de Vara. In 1978 begon Frits Spits met zijn legendarische radioprogramma 'De Avondspits'. In 1988 stopte hij met het programma om zich te storten op zijn nieuwe tv-programma 'Nieuwsspits', wat geen succes bleek. Na een tijdje als redacteur van TV10 gewerkt te hebben, keerde Spits in 1990 naar de publieke omroep waar hij nog vijf jaar 'De Avondspits' presenteerde. Sinds 1995 presenteert Frits Spits iedere werkdag het KRO Radio 2-programma 'Tijd Voor Twee' en op zaterdagmiddag 'De Strepen van Spits'.

Opbouw boek

In het boek 'Zestig Strepen' beschrijft Frits Spits zestig liedjes die bepalend zijn geweest in de vorming van zijn muzikale smaak. Als in een Top 40 telt de radiomaker af van nummer zestig naar zijn absolute nummer één.

Het boek bestaat daardoor uit zestig delen die geen hoofdstukken te noemen zijn, maar ook geen paragrafen. Je kunt de verhalen bij de nummers afzonderlijk van elkaar lezen, want het is niet één chronologisch verhaal. 'Zestig Strepen' heeft als ondertitel 'De sound-track van mijn leven' en is in feite een autobiografie, waarbij Frits Spits gebruikt maakt van een originele invalshoek om zijn levensverhaal te vertellen. De liedjes die hem als mens gevormd hebben vormen de kapstok waaraan hij het verhaal ophangt.

Strepen

De keuze voor de zestig nummers (dat gelijk staat aan de leeftijd van Spits) is bepaald door het aantal strepen van de liedjes. In zijn radioprogramma 'De Strepen van Spits' draait de radio-dj enkel nieuwe albums. Wanneer Frits een liedje goed vindt, dan zet hij er een streepje bij. En hoe meer strepen een plaat heeft, hoe mooier ze zijn. Deze arbitraire selectiewijze vormde ook de basis voor de zestig composities waarover Spits schrijft in 'Zestig Strepen'.

Liefde voor muziek

Uit de verhalen die Spits ophaalt bij de zestig nummers, blijkt zijn enorm grote liefde voor de muziek. De radiomaker stelt tot op de dag vandaag zélf de muziek voor zijn programma's samen en de combinaties van de liedjes die gedraaid worden, moeten helemaal kloppen. Vóór of achter een mooie plaat moet een ander nummer gedraaid worden wat die plaat (met veel strepen) weer versterkt.

In het boek zet Spits zich een beetje af tegen de huidige werkwijze van de muzieksamenstellers. Frits vindt het jammer dat er tegenwoor-dig veel te veel met de computer bepaald wordt hoe een playlist er uit komt te zien. Wanneer je als radiostation een bepaald format hebt, dan helpt een automatische muzieksamensteller wel om dat format in alle programma en bij alle dj's in stand te houden. Maar aan de andere kant ben ik het wel deels met Spits eens, want als persoon kun je veel beter aanvoelen welke twee platen perfect bij elkaar passen. Daar komt bij dat de persoonlijke muziekkeuze een dj een gezicht kan geven (en dat is knap bij radio;). Ik bedoel, hoeveel mensen stemden speciaal af op Rob Stenders vanwege zijn brede muziek-smaak?

Diversiteit

Met de zestig strepen achter zijn leeftijd is Frits Spits van een hele andere generatie dan veel jonge dj's van nu. Daarentegen zijn de liedjes in zijn boek niet allemaal even oud. De diversiteit aan nummers is erg groot, het oudste liedje waarover Spits schrijft komt uit 1954 (Bill Haley and His Comets – Rock Around The Clock) en het meest recente is 'Alive' van Meat Loaf uit 2006. Ook de hits van de afgelopen jaren zijn terug te vinden in het boek, denk aan liedjes als 'Brabant' van Guus Meeuwis, 'Clocks' van Coldplay en 'Ordinary People' van John Legend.

Meezingen

Het mooie van radio is als je mensen met jouw spreeks kunt aan-zetten om iets te doen. Bijvoorbeeld wanneer je praat over lippen-balsem met aardbeiensmaak, dat je de luisteraars zo ver krijgt dat ze met hun tong over hun lippen gaan voelen. Dat effect had ik tijdens het lezen van 'Zestig Strepen' in feite ook. Door het enthousiasme waarmee Spits schrijft over zijn favoriete nummers, ga je in je hoofd de liedjes zingen, om zo beter te begrijpen waarom die nummers zo goed zijn.

In een enkel geval kende ik het nummer niet waarover Frits schrijft, maar zelfs dan rende ik direct naar mijn computer om in YouTube het desbetreffende liedje op te zoeken. De actie die door het lezen van het boek ontstaat is uitermate knap bewerkstelligd door de schrijver!

Allemaal namen

Iedere (goede) dj heeft wel een item in zijn programma dat hem of haar bekend maakt. Ook in de boeken van radiomakers zie ik opvallende zaken die de dj in kwestie kenmerken. Zo had oud-radiomaker Marc de Hond in zijn boek twee volledige zwarte pagina's, om de spreekwoordelijke zwarte dag in zijn leven te visualiseren. Een opvallend deel in 'Zestig Strepen' is het verhaal bij 'A Face In The Crowd' van Tom Petty. Frits Spits bespreekt daar alle gezichten die hij in zijn leven is tegengekomen. Dat zijn er logischerwijs nog al wat. Op bijna drie pagina's somt Spits alle belangrijke mensen in zijn leven op. Dat lijkt een saaie passage, maar het geeft wel heel mooi weer dat die gezichten horen bij de mensen die Frits Spits kent. En voor iedereen geldt dat al die mensen om je heen ook deels bepalen wie jij bent.

Oordeel

Als radiofanaat kan ik naast de boeken van Rob Stenders, Marc de Hond en Gerard Ekdom natuurlijk niet om 'Zestig Strepen' van Frits Spits heen. Naast het feit dat het lezen van dit boek daarom 'verplichte kost' is, heb ik het met plezier gelezen. Dat komt wellicht ook door de passie voor muziek die ik deel met Frits Spits. Als radiomaker bij de lokale omroep van Groningen, haal ik een groot deel van de lol van radiomaken ook uit de muziek waar ik van kan genieten.

Wat mij betreft is 'Zestig Strepen' de perfecte combinatie tussen de autobiografie van Frits Spits en een persoonlijke hitlijst waaruit de liefde voor muziek blijkt.

Het boek 'Zestig Strepen, De soundtrack van mijn leven' van Frits Spits is te koop in de boekhandel voor €17,50 en wordt uitgegeven door Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.

ISBN 978 90 388 9080 7

Zie ook:
- Recensie: 'Kracht' van Marc de Hond
- Frits Spits wint Marconi Oeuvre Award

Lees ook:De Top 60 van Frits op KX
Lees ook:Frits Spits viert 5-jarig jubileum ‘KRO’s De Strepen van Spits’
Lees ook:Tranen voor Frits Spits in Boulevard
Lees ook:Frits Spits is boos op Matthijs van Nieuwkerk en DWDD
Lees ook:Overzicht oktober 2008: Meest gelezen berichten